ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ;
Η συστημική ψυχοθεραπεία, που αρχικά ταυτιζόταν με την οικογενειακή θεραπεία και τις οικογενειακές συνεδρίες, αποτελεί σήμερα ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση κάθε είδους ψυχολογικών δυσκολιών ή δυσκολιών στις σχέσεις, μέσω ατομικών/ομαδικών και οικογενειακών συνεδριών.
Η συστημική προσέγγιση αναπτύχθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950, αρχικά για να προσφέρει ένα θεωρητικό πλαίσιο στη θεραπεία με οικογένειες. Την εποχή εκείνη, η ριζοσπαστική οπτική της μετατόπισε το κέντρο βάρους από το άτομο στις σχέσεις. Τα συμπτώματα έπαψαν να θεωρούνται «ατομικές υποθέσεις» και άρχισαν να θεωρούνται «υποθέσεις της οικογένειας». Από τότε έως σήμερα, η συστημική οπτική αξιοποιήθηκε και αξιοποιείται πολλαπλώς, για να συνδυάσει και να συνθέσει ιδέες από άλλες θεωρίες και θεραπευτικές προσεγγίσεις, φιλοσοφικά ρεύματα και σύγχρονα ερευνητικά ευρήματα.
Οι σύγχρονοι συστημικοί θεραπευτές δίνουν έμφαση τόσο στο νοητικό, όσο και στο συγκινησιακό μέρος της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας. Με τη συμβολή των ερευνητών, έχουν αντιληφθεί ότι η θεραπευτική σχέση είναι ο σημαντικότερος παράγοντας αλλαγής, μετά το προσωπικό κίνητρο. Δείχνουν μεγάλο σεβασμό στους ανθρώπους, αναγνωρίζουν τις δυνατότητές τους και ενθαρρύνουν τα υγιή τους κομμάτια να αναπτυχθούν, δίνοντας μικρότερη έμφαση στις δυσκολίες και τη «δυσλειτουργία» τους. Επίσης, χωρίς να παραγνωρίζουν τη σημασία των οικογενειακών σχέσεων, στρέφουν το βλέμμα τους και στις ατομικές εμπειρίες και τα πρώιμα παιδικά βιώματα, προσπαθώντας να κατανοήσουν περισσότερα για το πώς αναπτύχθηκε η κάθε ξεχωριστή προσωπικότητα.
Παράλληλα, δίνουν εξίσου σημασία στις επιρροές του κοινωνικού περιβάλλοντος και της κουλτούρας ως καθοριστικούς παράγοντες κατασκευής νοημάτων, άρα και προβλημάτων. Υιοθετούν την άποψη ότι οι άνθρωποι κατασκευάζουν τις αλήθειες τους μέσα από τη γλώσσα και ότι προσπαθούν να δώσουν νόημα στις εμπειρίες τους μέσα από τις αφηγήσεις τους. Για το λόγο αυτό, ακούν πολύ προσεκτικά τόσο το τι λένε οι άνθρωποι, όσο και το πώς μιλούν για αυτό που τους απασχολεί.